Twórcy współczesnej psychiatrii. Sylwetki polskich psychiatrów XIX i pierwszej połowy XX wieku
Sylwetki 34 psychiatrów, które zaprezentowano w książce, składają się na opowieść o kształtowaniu się psychiatrii w Polsce, począwszy od XVI wieku, przez wiek XIX, po pierwszą połowę wieku XX.
„Książka [...] jest swego rodzaju »genogramem« polskiej psychiatrii, który, mamy nadzieję, tworzy możliwość przypominania sobie historii lub poznawania jej od początku. Daje możliwość refleksji i rozumienia. Jest zarazem swoistą próbą opowiedzenia tej historii w nowy sposób.
Katalizatorem realizacji tego dzieła stała się okrągła – setna – rocznica założenia Polskiego Towarzystwa Psychiatrycznego na I Zjeździe Psychiatrów Polskich, który odbył się 30 października 1920 roku w Warszawie. Znajdziecie więc tutaj sylwetki Ojców Założycieli i pierwszych Prezesów PTP: Rafała Radziwiłłowicza, Witolda Chodźki i Jana Mazurkiewicza. Polska psychiatria zaczęła się jednak kształtować 300 lat wcześniej i ten dawny kontekst przywołują postacie Jana Jonstona i Ludwika Perzyny. Na kolejnych stronach książka »Twórcy współczesnej psychiatrii« przedstawia sylwetki osób czynnych w XIX wieku. W dalszej części pojawiają się kolejne postacie. Profesorów, kierowników klinik, autorów podręczników, ale też osób, które w danym miejscu i czasie odegrały szczególną rolę. Wiemy, że podobnie jak w sztuce, tak i w psychiatrii zdarza się, że prawdziwi twórcy działają w cieniu popularności tych, którzy w rozwoju spełniali rolę drugorzędną. Wybór i osąd chcemy w znacznej mierze pozostawić czytelnikom. Aby to umożliwić, zamiast encyklopedycznych biogramów prezentujemy bardziej wielowymiarowe »portrety«".
z Wprowadzenia Tomasza Szafrańskiego i Jerzego Samochowca
Sylwetki psychiatrów prezentowane w książce są uaktualnioną wersją biogramów publikowanych w latach 1992–2008 na łamach kwartalnika „Postępy Psychiatrii i Neurologii" wydawanego przez Instytut Psychiatrii i Neurologii. Pomysłodawcą i inicjatorem stałej rubryki Na okładce był prof. Jacek Wciórka, wówczas redaktor naczelny kwartalnika.
Książka jest dostępna w bibliotekach (link do UID repozytorium w Polonie: www.polona.pl/item/147571525).
Grażyna Herczyńska – historyk. Początkowo jej zainteresowania badawcze skupiały się na myśli politycznej rosyjskiego ruchu rewolucyjnego i polskiego ruchu socjalistycznego w II połowie XIX w. Od 1996 r. pracuje w Instytucie Psychiatrii i Neurologii. Przez pierwsze dziesięciolecie pracy w IPiN koordynowała współpracę Instytutu ze Światową Organizacją Zdrowia, uczestnicząc w jej projektach badawczych i zadaniach priorytetowych. Po śmierci dr. Zdzisława Jaroszewskiego przejęła pracownię i archiwum historii psychiatrii i kontynuowała zapoczątkowane przez niego gromadzenie, opracowywanie i udostępnianie materiałów dotyczących losów polskich psychiatrów oraz działalności szpitali psychiatrycznych. Autorka wielu artykułów z historii psychiatrii i historii uzależnień od substancji psychoaktywnych.
Od ponad 25 lat związana z Komisją Historii Psychiatrii Polskiej Polskiego Towarzystwa Psychiatrycznego. Zaangażowana w upamiętnienie zagłady osób chorych psychicznie, której dokonali naziści w czasie II wojny światowej.
Sekretarz kwartalnika „Alcoholism and Drug Addiction / Alkoholizm i Narkomania".
Tadeusz Nasierowski, dr hab. n. med. – psychiatra, historyk medycyny. Autor wielu książek i artykułów dotyczących historii psychiatrii, w tym książek o masonerii, wykorzystywaniu psychiatrii do celów politycznych, chorobie Wacława Nizyńskiego. Za swoje szczególne zadanie uważa dokumentowanie, upowszechnianie informacji i upamiętnienie eksterminacji osób z zaburzeniami psychicznymi w czasie II wojny światowej.
Przewodniczący Komisji Historii Psychiatrii Polskiej Polskiego Towarzystwa Psychiatrycznego.
W książce jest autorem biogramów Rafała Radziwiłłowicza i Jana Mazurkiewicza (twórców PTP).
Stanisław Ilnicki, dr hab. n. med., płk w st. spocz. – psychiatra wojskowy i sądowy. Organizator i pierwszy kierownik Kliniki Psychiatrii i Stresu Bojowego Wojskowego Instytutu Medycznego w Warszawie. Autor wielu artykułów z historii psychiatrii i wojskowej służby zdrowia. Inicjator reedycji i przekładu na język polski najstarszego nowożytnego podręcznika higieny wojskowej z XVI wieku – De bona militum conservanda liber Antoniego Schneebergera.
Wiceprzewodniczący Komisji Historii Psychiatrii Polskiej Polskiego Towarzystwa Psychiatrycznego.
W książce autor sylwetek Edwarda Korniłowicza i Adama Wizla.
Wprowadzenie, Tomasz Szafrański, Jerzy Samochowiec
Sylwetki
Jan Jonston
Ludwik Perzyna
Fryderyk Edward Mylo
Ildefons Krysiński
Józef Jakubowski
Andrzej Janikowski
Bartłomiej Frydrych
Romuald Pląskowski
Jan Baliński
Józef Rolle
Wilhelm Lubelski
Adolf Rothe
Edward Sawicki
Stanisław Chomętowski
Leon Halban
Jan Lucjan Mierzejewski
Gustaw Neusser
Tadeusz Żłobikowski
Bronisław Taczanowski
Otton Czeczott
Karol Szeliga Żuławski
Alfons Erlicki
Stanisław Daniłło
Edward Korniłowicz, autor: Stanisław Ilnicki
Albert Rosental
Józef Babiński
Rafał Radziwiłłowicz, autor: Tadeusz Nasierowski
Adam Wizel, autor: Stanisław Ilnicki
Józefa Joteyko
Stanisław Orłowski
Jan Piltz
Henryk Halban
Jan Mazurkiewicz, autor: Tadeusz Nasierowski
Witold Chodźko
Słowo od autorki
